Του Δημήτρη Μπεκιάρη
Η συμβολή του πρώην πρωθυπουργού και προέδρου του ΠΑΣΟΚ κ. Γιώργου Παπανδρέου στην στρατηγικού χαρακτήρα προσέγγιση και συνεργασία της Ελλάδας με το Ισραήλ είναι αναμφισβήτητα μεγάλη και αποτελεί διαχρονικό, ξεχωριστό και σημαντικό κεφάλαιο για την εξωτερική πολιτική της Ελλάδας. Αντιλαμβανόμενος την έννοια της συνέχειας του κράτους, ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας Αντώνης Σαμαράς, ο οποίος επισκέφθηκε το Ισραήλ τις προηγούμενες ημέρες και πραγματοποίησε συναντήσεις με την εκεί πολιτική ηγεσία, κατέστησε δηλωτική τη διάθεσή του να εξελιχθεί η στρατηγική προσέγγιση και συμμαχία Ελλάδας - Ισραήλ σε μακροπρόθεσμη σχέση. Και αυτό έχει ιδιαίτερη αξία, διότι, όπως τουλάχιστον δείχνουν οι δημοσκοπήσεις σχετικά με την πρόθεση ψήφου στην Ελλάδα, η Νέα Δημοκρατία θα είναι πρώτο κόμμα στις επόμενες εκλογές, έστω κι αν δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα εξασφαλίσει την αυτοδυναμία. Σε κάθε περίπτωση ο Αντώνης Σαμαράς προετοιμάζεται για πρωθυπουργός και σε αυτή τη βάση η επίσκεψή του στο Ισραήλ και οι επίσημες συναντήσεις που είχε με τον πολιτικό κόσμο της χώρας δεν περνούν απαρατήρητα, αφού κατέστησε απόλυτα σαφές ότι αν εκλεγεί πρωθυπουργός θα συνεχίσει με σταθερό και απαρέγκλιτο τρόπο τη συνεργασία με την ισραηλινή πλευρά. Η ισραηλινή εφημερίδα «Jerusalem Post» σημείωσε μεταξύ άλλων ότι «ο Αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, τον οποίον τα γκάλοπ δείχνουν φαβορί για τη νίκη στις επερχόμενες εκλογές, είπε πως μία από τις ελάχιστες πολιτικές του Παπανδρέου που υποστήριξε το κόμμα του ήταν η σύσφιγξη των σχέσεων με το Ισραήλ».
Οι τομείς της συνεργασίας
Η συνεργασία Ελλάδας - Ισραήλ προχωρά με σταθερό τρόπο σε όλα τα επίπεδα και αφορά κυρίως τους τομείς της ενέργειας, των επενδύσεων, του τουρισμού και του προσκυνηματικού τουρισμού, του πολιτισμού , της αμυντικής και στρατιωτικής συνεργασίας. Εκτός αυτών, η ελληνική πλευρά, τόσο ο πρώην πρωθυπουργός κ. Γιώργος Παπανδρέου όσο και ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας και αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Αντώνης Σαμαράς, έχει πιστέψει στη μεγάλη βοήθεια που μπορεί να προσφέρει η πανίσχυρη εβραϊκή διασπορά στον κρίσιμο τομέα της οικονομίας και στο πεδίο της δραστικής αντιμετώπισης της κρίσης χρέους. Εξάλλου τον Ιούνιο του 2011 η ισραηλινή εφημερίδα «Jerusalem Post» είχε δημοσιεύσει ένα αποκαλυπτικότατο άρθρο για τις προσπάθειες που κατέβαλε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου ώστε να βοηθήσει την Ελλάδα στον τομέα της οικονομίας, με τίτλο «Νετανιάχου, ο νέος λομπίστας υπέρ της Ελλάδας». Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, σε συζητήσεις που είχε τότε με αξιωματούχους από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, κατέστησε απολύτως σαφή την πρόθεσή του να βοηθήσει την Ελλάδα.
Ενδιαφέρον για επενδύσεις
Στο πλαίσιο της ενίσχυσης της ελληνικής οικονομίας πρέπει να συμπεριληφθεί και το ισραηλινό ενδιαφέρον για την ανάπτυξη επενδύσεων στη χώρα, επενδύσεων που αφορούν τον τουρισμό, την αγροτική οικονομία, την αφαλάτωση υδάτων και βεβαίως την ενέργεια. Η ανάγκη για στενή συνεργασία της Ελλάδας με το Ισραήλ προκύπτει σήμερα κυρίως από τις ραγδαίες εξελίξεις και τις ανακατατάξεις που σημειώνονται στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, του βορειοαφρικανικού γεωγραφικού χώρου και της Μέσης Ανατολής, καθώς και από τη γεωπολιτική και γεωγραφική αξία της Ελλάδας στην περιοχή. Δεδομένης μάλιστα της στρατηγικού χαρακτήρα συνεργασίας του Ισραήλ με την Κύπρο, κυρίως στον τομέα της εξόρυξης φυσικού αερίου από τα κοιτάσματα που έχουν εντοπιστεί εντός της κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, ο παράγοντας Ελλάδα έχει ιδιαίτερη αξία στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου για τα συμφέροντα του Ισραήλ, το οποίο αναζητά το στρατηγικό του βάθος στη Μεσόγειο. Εξάλλου οι Ισραηλινοί και το αμερικανοϊσραηλινό σύμπλεγμα συμφερόντων στη γεωπολιτική και στην ενέργεια προορίζουν την Ελλάδα για διαμετακομιστικό κέντρο διοχέτευσης υδρογονανθράκων από την ανατολική λεκάνη της Μεσογείου στην Ευρώπη.
Ενέργεια
Η ελληνική κυβέρνηση βρίσκεται σε συνεχή επαφή με την ισραηλινή πλευρά για το θέμα της συνεργασίας Ελλάδας - Ισραήλ στον τομέα της ενέργειας. Σε αυτό το πλαίσιο, κομβικός θα είναι ο ρόλος της Κρήτης, όπου ήδη υπάρχουν σοβαρότατες ενδείξεις για την ύπαρξη μεγάλων κοιτασμάτων φυσικού αερίου και πετρελαίου. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι πριν από μερικούς μήνες εκπρόσωποι της ισραηλινής εταιρείας Delek, η οποία δραστηριοποιείται στον τομέα των υδρογονανθράκων και συνεργάζεται με την αμερικανική Noble Energy για την εξόρυξη φυσικού αερίου εντός της ισραηλινής ΑΟΖ στο γιγαντιαίο κοίτασμα Λεβιάθαν, είχαν βρεθεί στην Αθήνα και συζήτησαν το ενδεχόμενο να τοποθετηθεί γεωτρύπανο στη θαλάσσια περιοχή ανοιχτά και ανατολικά της Κρήτης. Μάλιστα οι εκπρόσωποι της Delek εστίασαν το ενδιαφέρον τους στη θαλάσσια περιοχή που συνορεύει με την κυπριακή ΑΟΖ, την περιοχή δηλαδή που βρίσκεται κοντά στο Καστελόριζο. Ο τρόπος με τον οποίο τοποθετήθηκαν οι εκπρόσωποι της ισραηλινής εταιρείας Delek υπήρξε αποκαλυπτικός των ισραηλινών προθέσεων για ενοποίηση, επί της ουσίας, των Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών της Ελλάδας, της Κύπρου και του Ισραήλ, η οποία συνεπάγεται μακροπρόθεσμη συνεργασία στους τομείς της εξόρυξης και της εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων.
Η Τουρκία
Ως γνωστόν, η Τουρκία, οι σχέσεις της οποίας με το Ισραήλ έχουν διαρραγεί πλήρως, αντιδρά έντονα στην προοπτική καθορισμού ελληνικής ΑΟΖ που θα συμπεριλαμβάνει το Καστελόριζο, δεδομένου ότι μια τέτοια προοπτική όχι μόνο ισοδυναμεί με ενοποίηση των ΑΟΖ της χώρας μας με εκείνες της Κύπρου και του Ισραήλ, αλλά αποκλείει και τις δυνατότητες να εφάπτεται η δική της ΑΟΖ με της Αιγύπτου, με αποτέλεσμα να περιορίζεται.
Ενδιαφέρον και σενάρια
Σήμερα πραγματοποιούνται εκτεταμένες αναφορές για το ενδιαφέρον της ισραηλινής εταιρείας Anver Oil, θυγατρικής της Delek, η οποία ενδιαφέρεται για συμμετοχή στην εξόρυξη φυσικού αερίου στο «Οικόπεδο 12» της κυπριακής ΑΟΖ, ζητώντας ποσοστό από την αμερικανοεβραϊκή Noble Energy. Αναφορικά με τις εξελίξεις στο πεδίο της συνεργασίας της Ελλάδας με το Ισραήλ σε ό,τι έχει να κάνει με την αξιοποίηση των υδρογονανθράκων, εξαιρετικά μεγάλης σημασίας θεωρείται το ταξίδι που θα πραγματοποιήσει μέσα στον ερχόμενο Ιανουάριο ο Ελληνας υφυπουργός Εξωτερικών Δημήτρης Δόλλης, ο οποίος χειρίζεται μεγάλο μέρος των ελληνοϊσραηλινών σχέσεων. Ενα κρίσιμο σημείο σε ό,τι έχει να κάνει με τη μεταφορά φυσικού αερίου από το Ισραήλ και γενικότερα από την Ανατολική Μεσόγειο στις αγορές της Ευρώπης έχει να κάνει με τον τρόπο. Δύο είναι τα σενάρια που εξετάζονται, αυτό της μεταφοράς LNG (υγροποιημένου φυσικού αερίου)με πλωτά μέσα και εκείνο της κατασκευής υποθαλάσσιου αγωγού, η δημιουργία του οποίου έχει, όμως, υψηλό κόστος και δεν ευνοείται από τη μορφολογία του υποθαλάσσιου εδάφους. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η Κρήτη και η Ελλάδα θα έχουν προσλάβει χαρακτήρα κεντρικού κόμβου διαμετακόμισης υδρογονανθράκων.
Αμυνα
Εξαιρετικά μεγάλης σημασίας, τόσο για την Αθήνα όσο και για το Τελ Αβίβ, θεωρείται η συνεργασία ανάμεσα στις δύο πλευρές στον στρατιωτικό και αμυντικό τομέα. Μάλιστα, κατόπιν ανταλλαγής απόψεων όλο το προηγούμενο χρονικό διάστημα, αλλά και πληροφοριών ανάμεσα σε Ελληνες και Ισραηλινούς αξιωματικούς, αποφασίστηκε η πραγματοποίηση κοινών ασκήσεων προσομοιώσεων αερομαχιών, για περίπου τρεις εβδομάδες, στις οποίες θα συμμετέχουν 52 αεροσκάφη. Ηδη Ελληνες πιλότοι μαχητικών αεροσκαφών και τουλάχιστον πέντε F-16 έχουν φτάσει στη βάση Οβντα του Ισραήλ, η οποία βρίσκεται στο Νεγκέφ. Οπως αναφέρουν καλά πληροφορημένες πηγές, «Δεν αποκλείεται αυτές οι ασκήσεις να εντάσσονται στο πλαίσιο της αποστολής ηχηρού μηνύματος προς την Τεχεράνη και της προετοιμασίας του ισραηλινού στρατού για πιθανή επίθεση στο Ιράν στο μέλλον». Ταυτόχρονα, όμως, στο Ισραήλ επισημαίνεται με τον πλέον επίσημο τρόπο ότι εγκαταλείπεται οριστικά η πραγματοποίηση κοινών στρατιωτικών ασκήσεων με την Τουρκία, επιλέγοντας πλέον την Ελλάδα.
Κοινές ασκήσεις
Η συνεργασία με το Ισραήλ στον τομέα της Αμυνας αποτέλεσε για την κυβέρνηση του πρώην πρωθυπουργού κ. Γιώργου Παπανδρέου μια από τις πλέον κεντρικές επιλογές στις διεθνείς σχέσεις. Αλλά και στις συναντήσεις που είχε ο Αντώνης Σαμαράς στο Ισραήλ, το θέμα της Αμυνας βρέθηκε πολύ ψηλά στην ατζέντα. Υπενθυμίζεται ότι ο πρώην υπουργός Εθνικής Αμυνας κ. Πάνος Μπεγλίτης υπέγραψε μνημόνιο στρατιωτικής συνεργασίας με το Ισραήλ τον περασμένο Σεπτέμβριο, κατά την επίσκεψή του στη χώρα. Η αμυντική συνεργασία Ελλάδας - Ισραήλ αφορά επίσης τον τομέα των εξοπλισμών και ιδιαίτερα την κατασκευή ισραηλινών αμυντικών συστημάτων στην Ελλάδα και στις κοινές αεροναυτικές ασκήσεις. Ως κεντρική στρατηγική επιδίωξη προβάλλεται η περιφερειακή ασφάλεια, ιδιαίτερα σήμερα που η ρευστότητα στον βορειοαφρικανικό χώρο, στην Ανατολική Μεσόγειο και στη Μέση Ανατολή είναι μεγάλη, που η επιθετικότητα της Τουρκίας είναι έντονη και που το Ισραήλ πιέζεται όλο και πιο πολύ εντός ενός εχθρικού περιβάλλοντος γειτόνων. Σε αυτή τη βάση, σπουδαία αναμένεται να είναι τα αποτελέσματα της επίσκεψης του υπουργού Αμυνας του Ισραήλ στην Αθήνα, στις αρχές του 2012.
Ενισχυμένη η προσέγγιση και με την Κύπρο
Ταυτόχρονα ενισχύεται και η αμυντική συνεργασία Κύπρου - Ισραήλ. Μάλιστα τις προηγούμενες ημέρες, στο πλαίσιο άσκησης του ισραηλινού στρατού στην Ανατολική Μεσόγειο, προσγειώθηκαν στο αεροδρόμιο της Λάρνακας οκτώ μαχητικά ελικόπτερα τύπου Black Hawk. Δημοσιεύματα στην Κύπρο συνδέουν την κινητικότητα του ισραηλινού στρατού στην περιοχή με προσεχείς θετικές ανακοινώσεις αναφορικά με τα αποτελέσματα των γεωτρήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ. Επίσης πρέπει να επισημανθεί ότι από την περασμένη Πέμπτη μέχρι σήμερα πραγματοποίησε επίσκεψη στην Κύπρο και ο υπουργός Ασφάλειας του Ισραήλ Γιτζάκ Αχαρόνοβιτς, ενώ τις επόμενες ημέρες ο υπουργός Αμυνας των ΗΠΑ Λεόν Πανέτα θα επισκεφθεί την Τουρκία, όπου θα πραγματοποιήσει επαφές και συζητήσεις με επίκεντρο τις σχέσεις Τουρκίας - Ισραήλ.
("Η ΑΞΙΑ", Σάββατο 17/12/2011)
