Συνέντευξη στον Δημήτρη Μπεκιάρη
"Είμαστε περισσότερο από πρόθυμοι να παράσχουμε οποιαδήποτε βοήθεια μπορούμε αλλά και συμβουλές τεχνικού χαρακτήρα" για την ελληνική οικονομία δηλώνει ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα, κ. Ντάνιελ Μπένετ Σμιθ, ο οποίος παραχωρεί αποκλειστική συνέντευξη στην "Α".
Ο κ. Σμιθ αποκαλύπτει το έντονο ενδιαφέρον πολλών αμερικανικών εταιρειών για την ανάπτυξη μακροπρόθεσμων επενδύσεων στην Ελλάδα. Ακόμη, επιβεβαιώνει ότι οι σχέσεις της Ελλάδας με τις ΗΠΑ είναι ιδιαίτερα ισχυρές και ότι υπάρχει στενή συνεργασία σε διμερή και διεθνή θέματα, ενώ πραγματοποιεί ειδική αναφορά στη βοήθεια την οποία έχουν παράσχει οι ΗΠΑ προς την Ελλάδα στον τομέα της φορολογικής μεταρρύθμισης, αλλά στη συνεργασία των ελληνικών και αμερικανικών υπηρεσιών σε ό,τι έχει να κάνει με την αντιμετώπιση του "ξεπλύματος" χρήματος και των οικονομικών εγκλημάτων.
Μάλιστα, όπως λέει στην "Α" ο κ. Σμιθ, ο πρόεδρος των ΗΠΑ κ. Μπαράκ Ομπάμα εξέφρασε τη σταθερή συμπαράστασή του προς την Ελλάδα κατά τη διάρκεια της τελευταίας τηλεφωνικής επικοινωνίας την οποία είχε με τον Ελληνα πρωθυπουργό.
Ο πρέσβης των ΗΠΑ επισημαίνει τους κινδύνους τους οποίους εγκυμονεί η ευρωπαϊκή κρίση χρέους για τα αμερικανικά συμφέροντα και την αμερικανική οικονομία, αναφέρεται στο περιεχόμενο της επικείμενης επίσκεψης του Αμερικανού αντιπροέδρου Τζο Μπάιντεν στην Αθήνα και τονίζει ότι οι ΗΠΑ έχουν ενθαρρύνει τους Ευρωπαίους ηγέτες στις προσπάθειες που καταβάλλουν για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη.
Ο κ. Σμιθ μιλάει για το ενδεχόμενο διάσπασης της Ευρωζώνης, για το δικαίωμα της Ελλάδας να καθορίσει Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, για το πώς οι ΗΠΑ παρακολουθούν στην παρούσα συγκυρία την εξέλιξη των ελληνοτουρκικών σχέσεων, για τη στήριξη που παρέχουν στην Κύπρο ώστε να αναπτύξει τους φυσικούς της πόρους, για το Κυπριακό, για την "Αραβική Άνοιξη", για το φαινόμενο της ελληνικής τρομοκρατίας και για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει η ευρωπαϊκή κρίση χρέους στη λειτουργία και τη δομή του ΝΑΤΟ.
- Σε ποιο επίπεδο βρίσκονται σήμερα οι σχέσεις μεταξύ Αθήνας και Ουάσιγκτον και πόσο επηρεάζονται από τα δεδομένα που έχει δημιουργήσει η ελληνική και ευρωπαϊκή κρίση χρέους;
- Οι σχέσεις μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Ελλάδας είναι ισχυρές. Συνεργαζόμαστε στενά σε μια ευρεία κλίμακα που αφορά διμερή περιφερειακά και διεθνή θέματα. Οπως ανέφερε και ο πρόεδρος των ΗΠΑ στην τηλεφωνική συνομιλία που είχε με τον πρωθυπουργό, οι Ηνωμένες Πολιτείες συμπαραστέκονται σταθερά στην Ελλάδα, σε μια πολύ δύσκολη στιγμή όχι μόνο για την ελληνική ιστορία αλλά και για την ιστορία της Ευρώπης και της Ευρωζώνης. Θεωρώ ότι είναι πολύ σημαντικό να αντιληφθούμε πως αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα είναι μέρος ενός ευρύτερου προβλήματος, που είναι η κρίση στην Ευρωζώνη και στην Ευρώπη, και αυτό σίγουρα επηρεάζει τις Ηνωμένες Πολιτείες. Εχουμε ενθαρρύνει τους Ευρωπαίους ηγέτες να αντιμετωπίσουν αυτή την κρίση με έναν τρόπο προληπτικό, ώστε να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη στις χρηματοπιστωτικές αγορές και να δημιουργηθεί ένα οικονομικό κλίμα μέσα στο οποίο η ανάπτυξη θα ξαναρχίσει, για να μπορέσουμε να εξέλθουμε από την κρίση χρέους. Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν μείνει ανεπηρέαστες από αυτά τα ζητήματα, καθώς αυτά έχουν επίδραση στα αμερικανικά συμφέροντα και την αμερικανική οικονομία. Σε αυτό το θέμα, έχουμε κι εμείς τις δικές μας προκλήσεις να αντιμετωπίσουμε.
- Δεδομένης της σφοδρής οικονομικής κρίσης που πλήττει τη χώρα, υπάρχουν δυνατότητες για την ανάπτυξη αμερικανικών επενδύσεων στην Ελλάδα;
- Ναι, πιστεύω ότι υπάρχουν. Προφανώς αυτή τη στιγμή το οικονομικό κλίμα είναι δύσκολο, αλλά έχω επικοινωνήσει με πολλές αμερικανικές εταιρείες που ενδιαφέρονται για μακροπρόθεσμες επενδύσεις στην Ελλάδα και ιδιαίτερα στους τομείς του τουρισμού και της πράσινης ενέργειας. Επιπλέον, θεωρώ ότι, εφόσον η Ελλάδα προβεί στις ανάλογες μεταρρυθμίσεις, οι οποίες θα διευκολύνουν εγχώριες και διεθνείς επενδύσεις, μακροπρόθεσμα θα δούμε και περισσότερες αμερικανικές επενδύσεις.
- Αν η Ελλάδα καθόριζε ΑΟΖ (Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη), ποια θα ήταν η στάση των ΗΠΑ με δεδομένη την επιθετική τακτική της Τουρκίας;
- Δεν κάνουμε υποθέσεις για το τι θα μπορούσε να συμβεί. Αν η Ελλάδα αποφασίσει να επεκτείνει την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της ή όχι, αυτό αποτελεί απόφαση της Ελλάδας. Πιστεύουμε όμως ότι τα ζητήματα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, στο πλήρες φάσμα τους, λύνονται καλύτερα μέσω διαλόγου και είμαστε ευχαριστημένοι με τον διάλογο που έχει λάβει χώρα μέχρι τώρα. Θεωρούμε ότι ο διάλογος αυτός πρέπει να διαπνέεται από πνεύμα φιλίας και συνεργασίας και όχι εκφοβισμού.
- Οι ΗΠΑ έχουν υποστηρίξει και εξακολουθούν να υποστηρίζουν σταθερά την προσπάθεια της Ελλάδας για έξοδο από την κρίση. Θα μπορούσε η Ελλάδα να υπολογίζει σε περαιτέρω τεχνική και τραπεζική βοήθεια από τις ΗΠΑ μέσα στα επόμενα χρόνια;
- Ασφαλώς. Βέβαια, η βοήθεια που λαμβάνει η Ελλάδα αυτή τη στιγμή, στο μεγαλύτερο μέρος της, προέρχεται από τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. ή το ΔΝΤ, όμως, έχουμε εδώ και καιρό προσφέρει τη βοήθειά μας, την οποία μάλιστα έχουμε παράσχει και στο παρελθόν, είτε αυτή αφορά τη μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος, είτε την αντιμετώπιση ζητημάτων που αφορούν "ξέπλυμα" χρήματος ή οικονομικά εγκλήματα. Οι υπηρεσίες επιβολής του νόμου των χωρών μας συνεργάζονται στενά σε ό,τι αφορά αυτά τα θέματα. Είμαστε λοιπόν περισσότερο από πρόθυμοι να παράσχουμε οποιαδήποτε βοήθεια μπορούμε καθώς και συμβουλές τεχνικού χαρακτήρα, εφόσον μας ζητηθεί, αλλά, όπως προανέφερα, αυτή τη στιγμή το μεγαλύτερο μέρος της βοήθειας προέρχεται από την Ε.Ε. και το ΔΝΤ.
- Ανησυχούν οι ΗΠΑ για το ενδεχόμενο αύξησης της κοινωνικής έντασης και ξεσπάσματος εξέγερσης, που, με αφετηρία την Ελλάδα, θα μπορούσε να εξαπλωθεί και σε άλλες χώρες της Ευρώπης, όπως επίσης και για το ενδεχόμενο όξυνσης του φαινομένου της ελληνικής τρομοκρατίας εξαιτίας των κοινωνικών συνθηκών που δημιουργεί η οικονομική κρίση; Επίσης, οι ΗΠΑ ανησυχούν για το ενδεχόμενο εμφάνισης νέων τρομοκρατικών ή εξτρεμιστικών οργανώσεων;
- Νομίζω ότι είναι σημαντικό να διαχωρίσουμε τους ανθρώπους που διαδηλώνουν ή απεργούν από τους ανθρώπους που χρησιμοποιούν τη βία για να προωθήσουν δικούς τους πολιτικούς σκοπούς. Αναμφίβολα, η Ελλάδα βιώνει δύσκολους, οικονομικά, καιρούς και έχουμε δει πολλούς ανθρώπους να διαδηλώνουν με απεργίες ή με άλλους τρόπους. Στη συντριπτική τους πλειονότητα είναι άνθρωποι ειρηνικοί και θεωρώ ότι είναι σημαντικό αυτό να αναγνωριστεί, όχι μόνο από εμάς αλλά και από τον υπόλοιπο κόσμο. Συγχρόνως, υπάρχουν ομάδες που θα προσπαθήσουν να επωφεληθούν από αυτή την κατάσταση. Πρόκειται για ομάδες ατόμων που συμμετέχουν σε επεισόδια και σε συγκρούσεις με την αστυνομία, σε καταστροφές δημόσιας περιουσίας ή και σε χειρότερες ενέργειες. Σε κάποιες περιπτώσεις, θα μπορούσαν να είναι τρομοκρατικές ομάδες που αναζητούν την ευκαιρία να εκμεταλλευτούν την κατάσταση για δικούς τους σκοπούς. Υπάρχει ωστόσο μακρόχρονη, στενή συνεργασία μεταξύ ΗΠΑ και Ελλάδας σε θέματα τρομοκρατίας, η οποία θα συνεχιστεί και στο μέλλον.
- Ποιο θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι το περιεχόμενο της ατζέντας της επίσκεψης του Αμερικανού αντιπροέδρου στις 5 Δεκεμβρίου στην Ελλάδα και μάλιστα σε μια κρίσιμη συγκυρία για το μέλλον της χώρας;
- Οπως καταλαβαίνετε, βρισκόμαστε ακόμη στα αρχικά στάδια της προετοιμασίας αυτής της επίσκεψης και ανυπομονούμε για αυτήν, μετά και την επίσκεψη της υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ τον περασμένο Ιούλιο. Επιθυμούμε, αν είναι δυνατόν, μια ενδεχόμενη συνάντηση του αντιπροέδρου των ΗΠΑ με τον Ελληνα πρωθυπουργό και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Θεωρώ ότι αυτή η συνάντηση θα είναι μια ακόμη ευκαιρία να τονίσουμε τη στενή σχέση μεταξύ των δύο χωρών καθώς και την υποστήριξη των ΗΠΑ προς την Ελλάδα σε αυτή τη δύσκολη στιγμή.
- Ποια είναι η θέση των ΗΠΑ για τη συνεργασία της Κύπρου με το Ισραήλ στον τομέα της εξόρυξης των υδρογονανθράκων που έχουν εντοπιστεί εντός των Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών των δύο χωρών και σε συνάρτηση με τον τρόπο με τον οποίο χειρίζεται η Τουρκία τις υποθέσεις της Ανατολικής Μεσογείου;
- Πρέπει ξεκαθαρίσουμε ότι η Κύπρος, ως χώρα του Νότου, έχει το δικαίωμα να "αναπτύξει" τους πόρους της. Μάλιστα, θεωρούμε ότι αυτή η ανάπτυξη θα ενισχύσει την ενεργειακή ασφάλεια αλλά και την ποικιλία των πηγών στην περιοχή συνολικά. Την ίδια στιγμή, ο πρόεδρος της Κύπρου, κ. Δημήτρης Χριστόφιας, έχει τονίσει πως είναι ανοιχτός σε αυτή την ιδέα ή ότι είναι προσηλωμένος στην ιδέα πως η ανάπτυξη αυτών των πηγών θα πρέπει να γίνει προς όφελος όλου του κυπριακού λαού. Θεωρούμε ότι, στο πλαίσιο μιας λύσης του κυπριακού ζητήματος, αυτό θα είχε νόημα, δηλαδή όλος ο λαός της Κύπρου να έχει πρόσβαση σε αυτές τις πηγές. Υποστηρίζουμε έντονα τις διαπραγματεύσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη από τα Ηνωμένα Εθνη ώστε να επιτευχθεί η επίλυση αυτού του ζητήματος, επίλυση που βασίζεται στην ίδρυση μιας διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας της Κύπρου. Επιθυμούμε μεγαλύτερη πρόοδο προς την επίτευξη αυτού του στόχου, αλλά θα χρειαστούν, νομίζω, θαρραλέες και τολμηρές αποφάσεις και από τις δύο πλευρές, ώστε να επιτευχθεί αυτός ο στόχος. Και ασφαλώς θα χρειαστεί η υποστήριξη τόσο της Τουρκίας όσο και της Ελλάδας.
Για την κατάσταση σε Β. Αφρική και μ. Ανατολή
- Η παρουσία των ΗΠΑ του προέδρου Μπαράκ Ομπάμα είναι διαφορετική από την παρουσία των ΗΠΑ του Τζορτζ Μπους σε ό,τι έχει να κάνει με την κατάσταση στον μεσογειακό χώρο. Πώς αντιμετωπίζουν οι ΗΠΑ την "Αραβική Ανοιξη" σε χώρες όπως η Λιβύη, η Τυνησία και η Αίγυπτος; Θεωρούν οι ΗΠΑ ότι θα πάμε σε πιο βαθύ ισλαμικό χαρακτήρα αυτών των κρατών ή θα έχουμε αστικοποίηση των αραβικών αυτών χωρών;
- Η κυβέρνηση Ομπάμα έχει συνεργαστεί στενά με τους συμμάχους μας στην Ευρώπη, ώστε να αντιμετωπίσει την κατάσταση σε όλη τη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή. Αναμφισβήτητα, όλοι μας, ως πολίτες δημοκρατικών χωρών, έχουμε παρακινηθεί από δράσεις οι οποίες αποσκοπούν στο να εξασφαλίσουν κάποιες από τις θεμελιώδεις ελευθερίες που κι εμείς οι ίδιοι απολαμβάνουμε. Εχει σημασία να θυμηθούμε ότι όλο αυτό ξεκίνησε από έναν υπαίθριο μικροπωλητή, που, σε μια πράξη απελπισίας, αυτοπυρπολήθηκε, εξαιτίας του ότι είχε στερηθεί την ανθρώπινη αξιοπρέπειά του και την ελευθερία του, και ήταν συγκλονιστικό να παρακολουθεί κανείς την εξέλιξη αυτής της πράξης σε όλη την περιοχή. Ομως η μετάβαση στη δημοκρατία δεν είναι ποτέ εύκολη. Η δημοκρατία, όπως γνωρίζετε, σημαίνει πολλά περισσότερα από μια πράξη. Περιλαμβάνει σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα, στα δικαιώματα των γυναικών και των μειονοτήτων, σεβασμό σε θεμελιώδεις ελευθερίες, όπως η ελευθερία του λόγου και του Τύπου. Συμπεριλαμβάνει, ακόμη, την ιδέα ότι οι αντίπαλοί σου δεν είναι αφερέγγυοι. Αυτή η ιδέα της ευγενούς αντιπαλότητας είναι πολύ σημαντική στη δημοκρατία. Ετσι λοιπόν δεν δαιμονοποιείς τους αντιπάλους σου, αλλά τους αναγνωρίζεις το δικαίωμα να εκφράζουν εύλογες ανησυχίες και προοπτικές, ακόμη κι αν εσύ διαφωνείς με αυτές. Εχουμε συνεργαστεί στενά με την Ελλάδα, όχι μόνο σε επίπεδο ενημέρωσης σχετικά με τα όσα συμβαίνουν στη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή, αλλά και σε καταστάσεις όπως μεταφορά Αμερικανών από την Αίγυπτο μέσω Αθήνας και επιπλέον στην επιχείρηση "Unified Protector", κατά τη διάρκεια της οποίας η Ελλάδα παρείχε σημαντική υποστήριξη. Είχαμε στενή συνεργασία και θα συνεχίσουμε, ώστε αυτή τη συνεργασία να προχωρήσει κι άλλο, αλλά, όπως είπα, κανείς δεν πρέπει να περιμένει ότι αυτό θα είναι εύκολο.
"Θέλουμε η Ευρώπη να πετύχει"
- Η Ευρώπη βρίσκεται σε βαριά κρίση και επισημαίνεται το ενδεχόμενο να "σπάσει" σε δύο οικονομικές ζώνες, δηλαδή σε Βορρά και σε Νότο. Οι ΗΠΑ ανησυχούν για αυτή την εξέλιξη από χρηματοπιστωτικής απόψεως; Αλλά, αν αυτό συμβεί και αποκτήσουμε δύο ζώνες, όπως συμβαίνει στην Ευρώπη των "27" με τη ζώνη του δολαρίου και του ευρώ, προετοιμάζονται οι ΗΠΑ για ένα τέτοιο ενδεχόμενο;
- Και πάλι δεν θα ήθελα να μιλήσω υποθετικά για το τι μπορεί να συμβεί σχετικά με το μέλλον της Ευρώπης ή για μια πιθανή διάσπασή της. Θα πω όμως ότι οι ΗΠΑ έχουν επίμονα παροτρύνει τους Ευρωπαίους ηγέτες να δράσουν αποφασιστικά ώστε να αντιμετωπίσουν αυτή την κρίση. Και νομίζω ότι, όπως δείχνουν τα πρόσφατα γεγονότα, το ζήτημα δεν αφορά μόνον την Ελλάδα, αλλά πολλές χώρες της Ευρωζώνης. Είναι πολύ σημαντικό η Ευρώπη να είναι προετοιμασμένη να δράσει αποφασιστικά και να επιλύσει αυτά τα ζητήματα, ούτως ώστε να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη στις αγορές. Θέλουμε η Ευρώπη να πετύχει, καθώς έχουμε κι εμείς συμφέρον. Η Ευρώπη είναι ο πιο σημαντικός συνεργάτης μας στον κόσμο, όχι μόνο οικονομικά αλλά και πολιτικά. Η επιτυχία της Ευρώπης είναι και επιτυχία των ΗΠΑ.
Για τις αμυντικές δαπάνες
- Στις νέες συνθήκες, με κάποιες από τις ευρωπαϊκές χώρες-μέλη της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας να πέφτουν σε κρίση η μία μετά την άλλη, ποιες θα μπορούσαν να είναι οι επιπτώσεις για τη δομή και τη λειτουργία του ΝΑΤΟ;
- Είναι σημαντικό να θυμόμαστε κατ' αρχάς ότι το ΝΑΤΟ είναι η πιο επιτυχημένη συμμαχία στην παγκόσμια Ιστορία και έχει ξεπεράσει πολύ δυσκολότερες κρίσεις στο παρελθόν. Εχουμε απόλυτη εμπιστοσύνη στο ΝΑΤΟ και στο μέλλον του. Πιστεύω ότι το ΝΑΤΟ απέδειξε την αξία του και στην πρόσφατη επιχείρηση στη Λιβύη. Συνεχίζει, βέβαια, να αντιμετωπίζει πολλές προκλήσεις σχετικά με την ευρωπαϊκή, την αμερικανική αλλά και τη διατλαντική ασφάλεια. Είναι σαφές ότι όλοι μαζί είμαστε προφανώς πιο ισχυροί απέναντι σε αυτές τις προκλήσεις. Πιστεύω ότι μια από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν όλες οι κυβερνήσεις, και σίγουρα οι κυβερνήσεις που βρίσκονται τώρα σε οικονομική κρίση, είναι το πόσα χρήματα μπορούν να δώσουν και πόσα τελικά θα δώσουν στις αμυντικές δαπάνες. Αυτό προφανώς έχει επίδραση στην αποτελεσματικότητα του στρατού μας καθώς και στην ικανότητά μας να συνεργαζόμαστε σε πολλούς τομείς. Προσδοκούμε ότι, αντιμετωπίζοντας τις προκλήσεις, οι ευρωπαϊκές χώρες θα συνεχίζουν να αποδίδουν επαρκείς πόρους στον αμυντικό τους προϋπολογισμό. Ακριβώς αυτό ελπίζουμε ότι θα συνεχίζουμε να κάνουμε και στις ΗΠΑ.
- Σε ποιο επίπεδο βρίσκονται σήμερα οι σχέσεις μεταξύ Αθήνας και Ουάσιγκτον και πόσο επηρεάζονται από τα δεδομένα που έχει δημιουργήσει η ελληνική και ευρωπαϊκή κρίση χρέους;
- Οι σχέσεις μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Ελλάδας είναι ισχυρές. Συνεργαζόμαστε στενά σε μια ευρεία κλίμακα που αφορά διμερή περιφερειακά και διεθνή θέματα. Οπως ανέφερε και ο πρόεδρος των ΗΠΑ στην τηλεφωνική συνομιλία που είχε με τον πρωθυπουργό, οι Ηνωμένες Πολιτείες συμπαραστέκονται σταθερά στην Ελλάδα, σε μια πολύ δύσκολη στιγμή όχι μόνο για την ελληνική ιστορία αλλά και για την ιστορία της Ευρώπης και της Ευρωζώνης. Θεωρώ ότι είναι πολύ σημαντικό να αντιληφθούμε πως αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα είναι μέρος ενός ευρύτερου προβλήματος, που είναι η κρίση στην Ευρωζώνη και στην Ευρώπη, και αυτό σίγουρα επηρεάζει τις Ηνωμένες Πολιτείες. Εχουμε ενθαρρύνει τους Ευρωπαίους ηγέτες να αντιμετωπίσουν αυτή την κρίση με έναν τρόπο προληπτικό, ώστε να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη στις χρηματοπιστωτικές αγορές και να δημιουργηθεί ένα οικονομικό κλίμα μέσα στο οποίο η ανάπτυξη θα ξαναρχίσει, για να μπορέσουμε να εξέλθουμε από την κρίση χρέους. Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν μείνει ανεπηρέαστες από αυτά τα ζητήματα, καθώς αυτά έχουν επίδραση στα αμερικανικά συμφέροντα και την αμερικανική οικονομία. Σε αυτό το θέμα, έχουμε κι εμείς τις δικές μας προκλήσεις να αντιμετωπίσουμε.
- Δεδομένης της σφοδρής οικονομικής κρίσης που πλήττει τη χώρα, υπάρχουν δυνατότητες για την ανάπτυξη αμερικανικών επενδύσεων στην Ελλάδα;
- Ναι, πιστεύω ότι υπάρχουν. Προφανώς αυτή τη στιγμή το οικονομικό κλίμα είναι δύσκολο, αλλά έχω επικοινωνήσει με πολλές αμερικανικές εταιρείες που ενδιαφέρονται για μακροπρόθεσμες επενδύσεις στην Ελλάδα και ιδιαίτερα στους τομείς του τουρισμού και της πράσινης ενέργειας. Επιπλέον, θεωρώ ότι, εφόσον η Ελλάδα προβεί στις ανάλογες μεταρρυθμίσεις, οι οποίες θα διευκολύνουν εγχώριες και διεθνείς επενδύσεις, μακροπρόθεσμα θα δούμε και περισσότερες αμερικανικές επενδύσεις.
- Αν η Ελλάδα καθόριζε ΑΟΖ (Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη), ποια θα ήταν η στάση των ΗΠΑ με δεδομένη την επιθετική τακτική της Τουρκίας;
- Δεν κάνουμε υποθέσεις για το τι θα μπορούσε να συμβεί. Αν η Ελλάδα αποφασίσει να επεκτείνει την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της ή όχι, αυτό αποτελεί απόφαση της Ελλάδας. Πιστεύουμε όμως ότι τα ζητήματα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, στο πλήρες φάσμα τους, λύνονται καλύτερα μέσω διαλόγου και είμαστε ευχαριστημένοι με τον διάλογο που έχει λάβει χώρα μέχρι τώρα. Θεωρούμε ότι ο διάλογος αυτός πρέπει να διαπνέεται από πνεύμα φιλίας και συνεργασίας και όχι εκφοβισμού.
- Οι ΗΠΑ έχουν υποστηρίξει και εξακολουθούν να υποστηρίζουν σταθερά την προσπάθεια της Ελλάδας για έξοδο από την κρίση. Θα μπορούσε η Ελλάδα να υπολογίζει σε περαιτέρω τεχνική και τραπεζική βοήθεια από τις ΗΠΑ μέσα στα επόμενα χρόνια;
- Ασφαλώς. Βέβαια, η βοήθεια που λαμβάνει η Ελλάδα αυτή τη στιγμή, στο μεγαλύτερο μέρος της, προέρχεται από τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. ή το ΔΝΤ, όμως, έχουμε εδώ και καιρό προσφέρει τη βοήθειά μας, την οποία μάλιστα έχουμε παράσχει και στο παρελθόν, είτε αυτή αφορά τη μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος, είτε την αντιμετώπιση ζητημάτων που αφορούν "ξέπλυμα" χρήματος ή οικονομικά εγκλήματα. Οι υπηρεσίες επιβολής του νόμου των χωρών μας συνεργάζονται στενά σε ό,τι αφορά αυτά τα θέματα. Είμαστε λοιπόν περισσότερο από πρόθυμοι να παράσχουμε οποιαδήποτε βοήθεια μπορούμε καθώς και συμβουλές τεχνικού χαρακτήρα, εφόσον μας ζητηθεί, αλλά, όπως προανέφερα, αυτή τη στιγμή το μεγαλύτερο μέρος της βοήθειας προέρχεται από την Ε.Ε. και το ΔΝΤ.
- Ανησυχούν οι ΗΠΑ για το ενδεχόμενο αύξησης της κοινωνικής έντασης και ξεσπάσματος εξέγερσης, που, με αφετηρία την Ελλάδα, θα μπορούσε να εξαπλωθεί και σε άλλες χώρες της Ευρώπης, όπως επίσης και για το ενδεχόμενο όξυνσης του φαινομένου της ελληνικής τρομοκρατίας εξαιτίας των κοινωνικών συνθηκών που δημιουργεί η οικονομική κρίση; Επίσης, οι ΗΠΑ ανησυχούν για το ενδεχόμενο εμφάνισης νέων τρομοκρατικών ή εξτρεμιστικών οργανώσεων;
- Νομίζω ότι είναι σημαντικό να διαχωρίσουμε τους ανθρώπους που διαδηλώνουν ή απεργούν από τους ανθρώπους που χρησιμοποιούν τη βία για να προωθήσουν δικούς τους πολιτικούς σκοπούς. Αναμφίβολα, η Ελλάδα βιώνει δύσκολους, οικονομικά, καιρούς και έχουμε δει πολλούς ανθρώπους να διαδηλώνουν με απεργίες ή με άλλους τρόπους. Στη συντριπτική τους πλειονότητα είναι άνθρωποι ειρηνικοί και θεωρώ ότι είναι σημαντικό αυτό να αναγνωριστεί, όχι μόνο από εμάς αλλά και από τον υπόλοιπο κόσμο. Συγχρόνως, υπάρχουν ομάδες που θα προσπαθήσουν να επωφεληθούν από αυτή την κατάσταση. Πρόκειται για ομάδες ατόμων που συμμετέχουν σε επεισόδια και σε συγκρούσεις με την αστυνομία, σε καταστροφές δημόσιας περιουσίας ή και σε χειρότερες ενέργειες. Σε κάποιες περιπτώσεις, θα μπορούσαν να είναι τρομοκρατικές ομάδες που αναζητούν την ευκαιρία να εκμεταλλευτούν την κατάσταση για δικούς τους σκοπούς. Υπάρχει ωστόσο μακρόχρονη, στενή συνεργασία μεταξύ ΗΠΑ και Ελλάδας σε θέματα τρομοκρατίας, η οποία θα συνεχιστεί και στο μέλλον.
- Ποιο θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι το περιεχόμενο της ατζέντας της επίσκεψης του Αμερικανού αντιπροέδρου στις 5 Δεκεμβρίου στην Ελλάδα και μάλιστα σε μια κρίσιμη συγκυρία για το μέλλον της χώρας;
- Οπως καταλαβαίνετε, βρισκόμαστε ακόμη στα αρχικά στάδια της προετοιμασίας αυτής της επίσκεψης και ανυπομονούμε για αυτήν, μετά και την επίσκεψη της υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ τον περασμένο Ιούλιο. Επιθυμούμε, αν είναι δυνατόν, μια ενδεχόμενη συνάντηση του αντιπροέδρου των ΗΠΑ με τον Ελληνα πρωθυπουργό και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Θεωρώ ότι αυτή η συνάντηση θα είναι μια ακόμη ευκαιρία να τονίσουμε τη στενή σχέση μεταξύ των δύο χωρών καθώς και την υποστήριξη των ΗΠΑ προς την Ελλάδα σε αυτή τη δύσκολη στιγμή.
- Ποια είναι η θέση των ΗΠΑ για τη συνεργασία της Κύπρου με το Ισραήλ στον τομέα της εξόρυξης των υδρογονανθράκων που έχουν εντοπιστεί εντός των Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών των δύο χωρών και σε συνάρτηση με τον τρόπο με τον οποίο χειρίζεται η Τουρκία τις υποθέσεις της Ανατολικής Μεσογείου;
- Πρέπει ξεκαθαρίσουμε ότι η Κύπρος, ως χώρα του Νότου, έχει το δικαίωμα να "αναπτύξει" τους πόρους της. Μάλιστα, θεωρούμε ότι αυτή η ανάπτυξη θα ενισχύσει την ενεργειακή ασφάλεια αλλά και την ποικιλία των πηγών στην περιοχή συνολικά. Την ίδια στιγμή, ο πρόεδρος της Κύπρου, κ. Δημήτρης Χριστόφιας, έχει τονίσει πως είναι ανοιχτός σε αυτή την ιδέα ή ότι είναι προσηλωμένος στην ιδέα πως η ανάπτυξη αυτών των πηγών θα πρέπει να γίνει προς όφελος όλου του κυπριακού λαού. Θεωρούμε ότι, στο πλαίσιο μιας λύσης του κυπριακού ζητήματος, αυτό θα είχε νόημα, δηλαδή όλος ο λαός της Κύπρου να έχει πρόσβαση σε αυτές τις πηγές. Υποστηρίζουμε έντονα τις διαπραγματεύσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη από τα Ηνωμένα Εθνη ώστε να επιτευχθεί η επίλυση αυτού του ζητήματος, επίλυση που βασίζεται στην ίδρυση μιας διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας της Κύπρου. Επιθυμούμε μεγαλύτερη πρόοδο προς την επίτευξη αυτού του στόχου, αλλά θα χρειαστούν, νομίζω, θαρραλέες και τολμηρές αποφάσεις και από τις δύο πλευρές, ώστε να επιτευχθεί αυτός ο στόχος. Και ασφαλώς θα χρειαστεί η υποστήριξη τόσο της Τουρκίας όσο και της Ελλάδας.
Για την κατάσταση σε Β. Αφρική και μ. Ανατολή
- Η παρουσία των ΗΠΑ του προέδρου Μπαράκ Ομπάμα είναι διαφορετική από την παρουσία των ΗΠΑ του Τζορτζ Μπους σε ό,τι έχει να κάνει με την κατάσταση στον μεσογειακό χώρο. Πώς αντιμετωπίζουν οι ΗΠΑ την "Αραβική Ανοιξη" σε χώρες όπως η Λιβύη, η Τυνησία και η Αίγυπτος; Θεωρούν οι ΗΠΑ ότι θα πάμε σε πιο βαθύ ισλαμικό χαρακτήρα αυτών των κρατών ή θα έχουμε αστικοποίηση των αραβικών αυτών χωρών;
- Η κυβέρνηση Ομπάμα έχει συνεργαστεί στενά με τους συμμάχους μας στην Ευρώπη, ώστε να αντιμετωπίσει την κατάσταση σε όλη τη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή. Αναμφισβήτητα, όλοι μας, ως πολίτες δημοκρατικών χωρών, έχουμε παρακινηθεί από δράσεις οι οποίες αποσκοπούν στο να εξασφαλίσουν κάποιες από τις θεμελιώδεις ελευθερίες που κι εμείς οι ίδιοι απολαμβάνουμε. Εχει σημασία να θυμηθούμε ότι όλο αυτό ξεκίνησε από έναν υπαίθριο μικροπωλητή, που, σε μια πράξη απελπισίας, αυτοπυρπολήθηκε, εξαιτίας του ότι είχε στερηθεί την ανθρώπινη αξιοπρέπειά του και την ελευθερία του, και ήταν συγκλονιστικό να παρακολουθεί κανείς την εξέλιξη αυτής της πράξης σε όλη την περιοχή. Ομως η μετάβαση στη δημοκρατία δεν είναι ποτέ εύκολη. Η δημοκρατία, όπως γνωρίζετε, σημαίνει πολλά περισσότερα από μια πράξη. Περιλαμβάνει σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα, στα δικαιώματα των γυναικών και των μειονοτήτων, σεβασμό σε θεμελιώδεις ελευθερίες, όπως η ελευθερία του λόγου και του Τύπου. Συμπεριλαμβάνει, ακόμη, την ιδέα ότι οι αντίπαλοί σου δεν είναι αφερέγγυοι. Αυτή η ιδέα της ευγενούς αντιπαλότητας είναι πολύ σημαντική στη δημοκρατία. Ετσι λοιπόν δεν δαιμονοποιείς τους αντιπάλους σου, αλλά τους αναγνωρίζεις το δικαίωμα να εκφράζουν εύλογες ανησυχίες και προοπτικές, ακόμη κι αν εσύ διαφωνείς με αυτές. Εχουμε συνεργαστεί στενά με την Ελλάδα, όχι μόνο σε επίπεδο ενημέρωσης σχετικά με τα όσα συμβαίνουν στη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή, αλλά και σε καταστάσεις όπως μεταφορά Αμερικανών από την Αίγυπτο μέσω Αθήνας και επιπλέον στην επιχείρηση "Unified Protector", κατά τη διάρκεια της οποίας η Ελλάδα παρείχε σημαντική υποστήριξη. Είχαμε στενή συνεργασία και θα συνεχίσουμε, ώστε αυτή τη συνεργασία να προχωρήσει κι άλλο, αλλά, όπως είπα, κανείς δεν πρέπει να περιμένει ότι αυτό θα είναι εύκολο.
"Θέλουμε η Ευρώπη να πετύχει"
- Η Ευρώπη βρίσκεται σε βαριά κρίση και επισημαίνεται το ενδεχόμενο να "σπάσει" σε δύο οικονομικές ζώνες, δηλαδή σε Βορρά και σε Νότο. Οι ΗΠΑ ανησυχούν για αυτή την εξέλιξη από χρηματοπιστωτικής απόψεως; Αλλά, αν αυτό συμβεί και αποκτήσουμε δύο ζώνες, όπως συμβαίνει στην Ευρώπη των "27" με τη ζώνη του δολαρίου και του ευρώ, προετοιμάζονται οι ΗΠΑ για ένα τέτοιο ενδεχόμενο;
- Και πάλι δεν θα ήθελα να μιλήσω υποθετικά για το τι μπορεί να συμβεί σχετικά με το μέλλον της Ευρώπης ή για μια πιθανή διάσπασή της. Θα πω όμως ότι οι ΗΠΑ έχουν επίμονα παροτρύνει τους Ευρωπαίους ηγέτες να δράσουν αποφασιστικά ώστε να αντιμετωπίσουν αυτή την κρίση. Και νομίζω ότι, όπως δείχνουν τα πρόσφατα γεγονότα, το ζήτημα δεν αφορά μόνον την Ελλάδα, αλλά πολλές χώρες της Ευρωζώνης. Είναι πολύ σημαντικό η Ευρώπη να είναι προετοιμασμένη να δράσει αποφασιστικά και να επιλύσει αυτά τα ζητήματα, ούτως ώστε να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη στις αγορές. Θέλουμε η Ευρώπη να πετύχει, καθώς έχουμε κι εμείς συμφέρον. Η Ευρώπη είναι ο πιο σημαντικός συνεργάτης μας στον κόσμο, όχι μόνο οικονομικά αλλά και πολιτικά. Η επιτυχία της Ευρώπης είναι και επιτυχία των ΗΠΑ.
Για τις αμυντικές δαπάνες
- Στις νέες συνθήκες, με κάποιες από τις ευρωπαϊκές χώρες-μέλη της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας να πέφτουν σε κρίση η μία μετά την άλλη, ποιες θα μπορούσαν να είναι οι επιπτώσεις για τη δομή και τη λειτουργία του ΝΑΤΟ;
- Είναι σημαντικό να θυμόμαστε κατ' αρχάς ότι το ΝΑΤΟ είναι η πιο επιτυχημένη συμμαχία στην παγκόσμια Ιστορία και έχει ξεπεράσει πολύ δυσκολότερες κρίσεις στο παρελθόν. Εχουμε απόλυτη εμπιστοσύνη στο ΝΑΤΟ και στο μέλλον του. Πιστεύω ότι το ΝΑΤΟ απέδειξε την αξία του και στην πρόσφατη επιχείρηση στη Λιβύη. Συνεχίζει, βέβαια, να αντιμετωπίζει πολλές προκλήσεις σχετικά με την ευρωπαϊκή, την αμερικανική αλλά και τη διατλαντική ασφάλεια. Είναι σαφές ότι όλοι μαζί είμαστε προφανώς πιο ισχυροί απέναντι σε αυτές τις προκλήσεις. Πιστεύω ότι μια από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν όλες οι κυβερνήσεις, και σίγουρα οι κυβερνήσεις που βρίσκονται τώρα σε οικονομική κρίση, είναι το πόσα χρήματα μπορούν να δώσουν και πόσα τελικά θα δώσουν στις αμυντικές δαπάνες. Αυτό προφανώς έχει επίδραση στην αποτελεσματικότητα του στρατού μας καθώς και στην ικανότητά μας να συνεργαζόμαστε σε πολλούς τομείς. Προσδοκούμε ότι, αντιμετωπίζοντας τις προκλήσεις, οι ευρωπαϊκές χώρες θα συνεχίζουν να αποδίδουν επαρκείς πόρους στον αμυντικό τους προϋπολογισμό. Ακριβώς αυτό ελπίζουμε ότι θα συνεχίζουμε να κάνουμε και στις ΗΠΑ.
